Nasz kraj znajduje się w światowej czołówce jeżeli chodzi o największe zasoby miedzi. Wedle danych z 2015 r. Polska znajduje się pod tym względem na piątym miejscu na świecie, za Chile, Australia, Peru i Meksykiem, ale przed Stanami Zjednoczonymi, Rosją, czy Chinami. Przez ostatnie pół wieku Polska wyprodukowała ponad osiemnaście milionów ton miedzi, do czego potrzebowano ponad miliarda ton urobku. Przemysł związany górnictwem i hutnictwem miedzi jest jedną z kluczowych gałęzi polskiego przemysłu ciężkiego, a dochód generowany przez rodzimy KGHM Polska Miedź S.A. stawia ją w gronie strategicznych polskich przedsiębiorstw. Jak zaś wskazują analizy ekspertów, wydobycie metalu z obecnych pól eksploatacyjnych zakończy się nie szybciej niż za kolejne pięćdziesiąt lat.
Polska miedź
Kolebką wydobycia i przetwórstwa rudy miedzi na ziemiach polskich były Góry Świętokrzyskie, gdzie już przynajmniej od XVI wydobywano i przetapiano ten metal. Jej złoża w tym regionie znajdowały się w Miedziance i Miedzianej Górze. Działały przy nich także dwie huty, uruchomione w Kostomłotach i Niewachlowie. Miedź była tam wydobywana do pierwszej połowy XX w., kiedy to na początku lat dwudziestych XX w. kopalnie te zostały zamknięte i zalane. Po drugiej wojnie światowej przeprowadzone badania wykazały, że powrót do eksploatacji tutejszych złóż jest z ekonomicznego punktu widzenia całkowicie nieopłacalna, dlatego też pomysł ten ostatecznie zarzucono.
Sprawdź także:
- złoża klasyfikacja śląskie http://geomain.pl/projekt-zagospodarowania-zloza/
- badania złóż firmy śląskie http://geomain.pl/projekt-robot-geologicznych/
- geologia kopalniana http://geomain.pl/wiercenia/
Miedź wydobywany i przetapiano także w Karpatach. Jednakże nigdy nie było poważne wydobycie i raczej koncentrowało się na pokryciu potrzeb lokalnego przemysłu.
Jednakże gdy zapytamy, gdzie w Polsce występują złoża miedzi, chyba każdy wskaże jednak na Dolny Śląsk. W pierwszych latach po wojnie eksploatacji poddawano złoża „poniemieckie”, których historia sięga okresu sprzed 1945 r. Było to tzw. Stare Zagłębie Miedziowe (niecka północnosudecka), którego eksploatacja, choć po odkryciu nowych złóż straciła na znaczeniu, trwała jednak aż do ostatniej dekady XX w. Wszystko jednak zmieniło odkrycie poczynione przez zespół Państwowego Instytutu Geologicznego pod kierownictwem Jana Wyżykowskiego, którego poszukiwania złóż rud miedzi na monoklinie przedsudeckiej okazały się udokumentowaniem największego złoża w Europie oraz jednego z największych na całym świecie, które znajduje się między Lubinem a Głogowem. Jeszcze lepsze wyniki uzyskano pod koniec lat sześćdziesiątych XX w., gdy w okolicach miejscowości Rudna, geolodzy natrafili na kolejne, nowe i jeszcze bogatsze złoże rud miedzi.
Dolnośląskie złoża miedzi tworzą tzw. cechsztyńską formację miedzionośną, składającą się zasadniczo z: piaskowca białego spągowca, wapienia podstawowego i cechsztyńskiego oraz oczywiście łupka miedzionośnego. Zaliczane są do kategorii złóż typu polimetalicznego, bo oprócz samej miedzi równorzędnym ich składnikiem jest srebro. Oprócz tego występują w nich w znacznych ilościach także minerały cynku, ołowiu, kobaltu, niklu, molibdenu, selenu, renu, a także złota i platyny.
Stare Zagłębia Miedziowe
Polskie górnictwo rud miedzi na Dolnym Śląsku narodziło się zaraz po drugiej wojnie światowej, kiedy to przystąpiono do odbudowy zatopionych i zdewastowanych zakładów wydobycia w rejonie Złotoryi i Bolesławca. Jako pierwsze swoją działalność rozpoczęły Zakłady Górnicze „Lena” w Wilkowie, które zostały uruchomione latem 1950 r. po dwóch latach ciężkiej pracy. Eksploatacja tamtejszego złoża trwała do pierwszej połowy lat siedemdziesiątych XX w., kiedy kopalnia została przekształcona w zakład zajmujący się produkcją maszyn górniczych. W 1953 r., trzy lata po „Lenie” zainaugurowano wydobycie w Zakładach Górniczych „Konrad” w Iwinach, które trwało do początku lat dziewięćdziesiątych XX w. Trzecim zakładem tzw. Starego Zagłębia były Zakłady Górnicze „Nowy Kościół” w Nowym Kościele, gdzie wydobycie miedzi prowadzone było w latach 1957-1968. Szybki rozwój nowego ośrodka górniczego w powojennej Polsce wymusił także decyzję o powstaniu Legnickich Zakładów Metalurgicznych (obecnie Huta Miedzi „Legnica”), które miały zająć się przerabianiem wydobywanego urobku na miedź elektrolityczną.
KGHM, czy Nowe Zagłębie Miedziowe
Odkrycie J. Wyżykowskiego rozpoczęło historię Kombinatu Górniczo-Hutniczego Miedzi w Lubinie (od 1991 r. KGHM Polska Miedź S.A.), który do dnia dzisiejszego jest jednym z czołowych producentów miedzi i srebra na świecie. Pierwszy zakład górniczy utworzono już w 1959 r. – były to Zakłady Górnicze „Lubin”. Kolejne zakłady uruchamiano kolejno w 1968 r. (Zakłady Górnicze „Polkowice”), w 1974 r. (Zakłady Górnicze „Rudna”) i w 1980 r. (Zakłady Górnicze „Sieroszowice”). Obecnie czynne są trzy podziemne zakłady górnicze wydobywające rudę miedzi:
- Zakłady Górnicze „Lubin”;
- Zakłady Górnicze „Rudna”’
- Zakłady Górnicze „Polkowice-Sieroszowice” (powstały w latach dziewięćdziesiątych XX w. z połączenia Zakładów Górniczych „Polkowice” i Zakładów Górniczych „Sieroszowice”).
Przerabianiem wydobywanego tam urobku zajmują się z kolei trzy huty miedzi: Huta Miedzi „Legnica”, Huta Miedzi „Głogów” i Huta „Miedzi „Cedynia”.
